شرکت دانش بنیان به شرکتی گفته میشود که محور اصلی فعالیت آن توسعه و تجاریسازی دانش و فناوریهای نوین است. دانش بنیان ها با تکیه بر توان علمی، تحقیق و توسعه و نوآوری، محصولات یا خدماتی را ارائه میکنند که مبتنی بر فناوریهای پیشرفته و دانش فنی بومی هستند. هدف اصلی این شرکتها تبدیل ایدهها و اختراعات به محصولات و خدمات قابل عرضه در بازار است
تفاوت شرکتهای دانشبنیان با سایر مجموعههای حقوقی
- محوریت نوآوری و فناوری: برخلاف شرکتهای معمولی که ممکن است صرفاً فعالیت تجاری یا خدماتی داشته باشند، شرکت دانشبنیان باید محصول یا خدمت خود را بر پایه فناوری و دانش نوین ارائه دهد.
- حمایتهای ویژه: این شرکتها از حمایتهای خاص دولتی مانند معافیتهای مالیاتی، تسهیلات بانکی، و خدمات حمایتی بهرهمند میشوند؛ چیزی که برای سایر شرکتها به این شکل وجود ندارد.
- ارزیابی و تأیید: برای دانش بنیان شدن، شرکت باید توسط کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکتهای دانش بنیان (وابسته به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری) تأیید شود.
- نقش در اقتصاد دانشبنیان: این شرکتها بهطور مستقیم در توسعه اقتصاد دانشمحور و افزایش رقابتپذیری ملی نقش دارند
مسیر رسیدن به دانشبنیان شدن
مراحل چگونه شرکت دانش بنیان بشویم رو به صورت مختصر ذکر میکنیم
- ثبت شرکت: ابتدا باید شرکت خود را با یکی از قالبهای حقوقی (سهامی خاص، مسئولیت محدود و …) ثبت کنید.
- توسعه محصول یا خدمت فناورانه: فعالیت شرکت باید در زمینه تولید یا توسعه محصولات و خدمات مبتنی بر دانش و فناوری باشد.
- ارائه مستندات: شرکت باید مستندات فنی، مالی و اجرایی مربوط به فعالیت فناورانه خود را آماده کند.
- درخواست ارزیابی: از طریق سامانه معاونت علمی و فناوری، درخواست ارزیابی دانشبنیان بودن ثبت میشود.
- ارزیابی تخصصی: کارگروه تخصصی مدارک و فعالیت شرکت را بررسی و ارزیابی میکند.
- دریافت تأییدیه: در صورت تأیید، شرکت بهعنوان دانشبنیان شناخته شده و میتواند از مزایا بهرهمند شود
شرکت توانمندسازان با پیشینه درخشان در مسیر شرکت های پارک فناوری به سوی پیشرفت قرار گرفته است جهت استفاده ار تسهیلات و راهنمای دریافت آن میتوانید با ما در تماس باشید.
ویژگیهای شرکتهای دانشبنیان پس از تأیید
- دسترسی به تسهیلات مالی و اعتباری ویژه
- معافیتهای مالیاتی و گمرکی
- امکان حضور در پروژههای ملی و بینالمللی
- ارتباط با دانشگاهها و مراکز پژوهشی
- دریافت حمایتهای آموزشی، مشاورهای و بازاریابی
- انعطافپذیری بالا در پاسخ به نیازهای بازار و مشتریان
- توسعه نوآوری و تجاریسازی ایدهها
- گرفتن نیروی امریه یا بورسیه کردن نیروهای مجموعه
چالشهای شرکتهای دانش بنیان در مسیر رشد
- دسترسی به منابع مالی پایدار: با وجود تسهیلات دولتی، بسیاری از شرکتها با کمبود سرمایهگذاری خصوصی و نقدینگی مواجهاند.
- بازاریابی و تجاریسازی: ورود به بازارهای جدید و رقابت با شرکتهای بزرگ، چالش جدی برای بسیاری از شرکتهای دانشبنیان است
- نیروی انسانی متخصص: جذب و نگهداشت نیروی انسانی ماهر و متخصص یکی از دغدغههای اصلی این شرکتهاست
- فقدان زیرساختهای حمایتی کافی: برخی شرکتها از نبود زیرساختهای لازم برای توسعه فناوری و تولید صنعتی رنج میبرند.
- موانع بوروکراتیک و اداری: فرآیندهای اداری طولانی و پیچیده میتواند رشد شرکتهای دانشبنیان را کند کند.
- نوسانات سیاستگذاری: تغییرات ناگهانی در سیاستهای حمایتی و اقتصادی ممکن است باعث بیثباتی در برنامهریزی شرکتها شود.
- فرهنگ کارآفرینی و نوآوری: ضعف در فرهنگ سازمانی و نبود آموزشهای کافی در زمینه کارآفرینی و نوآوری میتواند مانع رشد پایدار این شرکتها باشد .
شرکتهای دانشبنیان با محوریت دانش و فناوری، نقش کلیدی در توسعه اقتصاد نوآورانه دارند و تفاوت اصلی آنها با سایر شرکتها در تمرکز بر نوآوری، حمایتهای ویژه و الزامات ارزیابی تخصصی است. مسیر دانشبنیان شدن نیازمند طی مراحل قانونی و تخصصی است و پس از تأیید، مزایای متعددی در اختیار شرکت قرار میگیرد، اما چالشهایی همچون تأمین مالی، بازاریابی و جذب نیروی متخصص همچنان پیشروی این شرکتها قرار دارد.
چگونه چالشهای مسیر رشد شرکتهای دانش بنیان حل کرد ؟
شرکتهای دانشبنیان با چالشهایی مانند تأمین مالی، بازاریابی، نیروی انسانی متخصص، زیرساختهای حمایتی، بوروکراسی اداری و نوسانات سیاستگذاری مواجهاند. برای حل این چالشها، راهکارهای تخصصی و عملی متعددی وجود دارد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میشود:
۱. تأمین مالی پایدار
- ایجاد صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر (VC): جذب سرمایهگذاران جسورانه و صندوقهای تخصصی برای حمایت از پروژههای فناورانه.
- تسهیل دسترسی به تسهیلات بانکی و گرنتها: توسعه همکاری با بانکها و نهادهای حمایتی برای ارائه وامهای کمبهره و کمکهای بلاعوض.
- توسعه بازار سرمایه: فراهمکردن امکان ورود شرکتهای دانشبنیان به بورسهای تخصصی و بازار سرمایه برای جذب منابع مالی گستردهتر.
۲. بازاریابی و تجاریسازی
- ایجاد مراکز رشد و شتابدهندهها: حمایت از شرکتها در فرآیند ورود به بازار، بازاریابی و توسعه محصول.
- برگزاری رویدادهای B2B و نمایشگاههای تخصصی: فراهمکردن فرصت شبکهسازی و معرفی محصولات به بازارهای داخلی و خارجی.
- آموزش و مشاوره بازاریابی: ارائه خدمات مشاورهای و آموزشی برای تدوین استراتژیهای بازاریابی و صادرات.
۳. جذب و نگهداشت نیروی انسانی متخصص
- همکاری با دانشگاهها و مراکز آموزشی: ایجاد برنامههای کارآموزی، پروژههای مشترک و حمایت از پایاننامههای مرتبط با نیازهای شرکت.
- ارائه مشوقهای مالی و رفاهی: افزایش جذابیت محیط کار برای متخصصان از طریق حقوق مناسب، بیمه و امکانات رفاهی.
- برگزاری دورههای آموزشی تخصصی: ارتقای مهارتهای فنی و مدیریتی کارکنان با آموزشهای بهروز و کاربردی.
۴. توسعه زیرساختهای فناورانه و تولیدی
- ایجاد شهرکها و پارکهای علم و فناوری: فراهمکردن فضا و تجهیزات تخصصی برای توسعه فناوری و تولید نمونههای صنعتی.
- دسترسی به آزمایشگاهها و مراکز تحقیقاتی: تسهیل استفاده از امکانات پژوهشی و آزمایشگاهی برای توسعه محصولات جدید.
۵. کاهش بوروکراسی و تسهیل مقررات
- راهاندازی پنجره واحد خدمات: جمعآوری خدمات اداری و حمایتی در یک سامانه یکپارچه برای کاهش زمان و هزینه فرایندها.
- تدوین مقررات شفاف و پایدار: ایجاد قوانین ساده و شفاف برای حمایت از فعالیتهای دانشبنیان و کاهش ریسک ناشی از تغییرات ناگهانی سیاستها.
۶. تقویت فرهنگ نوآوری و کارآفرینی
- برگزاری کارگاهها و رویدادهای آموزشی: ترویج فرهنگ نوآوری، خلاقیت و کار تیمی در شرکتها.
- تشویق به ثبت اختراع و مالکیت فکری: حمایت از ثبت اختراعات و حفاظت از داراییهای فکری شرکتها.
۷. ایجاد شبکههای همکاری و همافزایی
- تشکیل کنسرسیومها و شبکههای تخصصی: همکاری با سایر شرکتهای دانشبنیان، نهادهای پژوهشی و صنعتی برای بهرهمندی از تجربیات و منابع مشترک.
- توسعه ارتباطات بینالمللی: ایجاد همکاریهای فناورانه و تجاری با شرکتها و مراکز علمی خارجی برای انتقال دانش و فناوری.
رفع چالشهای شرکتهای دانشبنیان نیازمند رویکردی جامع است که شامل حمایتهای مالی، توسعه زیرساخت، آموزش نیروی انسانی، تسهیل مقررات و تقویت فرهنگ نوآوری باشد. همکاری دولت، بخش خصوصی، دانشگاهها و نهادهای مالی میتواند مسیر رشد و موفقیت این شرکتها را هموار کند.
مدت زمان دانش بنیان بودن شرکت
شرکتهای دانشبنیان در ایران معمولاً برای مدت سه سال به عنوان شرکت دانشبنیان شناخته میشوند و پس از این مدت، برای تمدید این وضعیت باید مجدداً ارزیابی شوند.
در اصل مدت اعتبار دانشبنیان بودن در مجموع 3 سال است و شرکت برای تمدید باید در همین زمان مراحل و اقدامات لازم رو انجام تا پس از پایان این دوره، شرکت بتواند برای تمدید وضعیت دانشبنیان خود اقدام کند.
روند تمدید دانش بنیان شدن
- ارائه درخواست تمدید: شرکت باید قبل از پایان اعتبار سه ساله، درخواست تمدید خود را از طریق سامانه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ثبت کند.
- ارائه مستندات بهروز: مستندات و مدارک مربوط به فعالیتهای فناورانه، نوآوری، تولید محصول و گزارشهای مالی بهروزرسانی شده باید ارائه شود.
- ارزیابی مجدد: کارگروه ارزیابی شرکتها، مستندات و عملکرد شرکت را بررسی و ارزیابی میکند تا اطمینان حاصل شود که شرکت همچنان معیارهای دانشبنیان بودن را داراست.
- تصویب تمدید: در صورت تأیید، وضعیت دانشبنیان شرکت برای دوره جدید تمدید میشود و شرکت میتواند از مزایای قانونی و حمایتی بهرهمند بماند.
نکات مهم
- عدم تمدید به موقع ممکن است باعث از دست رفتن مزایای دانشبنیان شود.
- شرکتها باید در طول دوره دانشبنیان بودن، فعالیتهای فناورانه خود را مستمر و مستند کنند تا در ارزیابی مجدد موفق باشند.
- توجه به معیارهای ارزیابی و بهبود مستمر عملکرد فناوری و تجاریسازی محصولات، کلید موفقیت در تمدید است.
این روند و شرایط بر اساس مقررات معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و قوانین مربوط به شرکتهای دانشبنیان در ایران تنظیم شده است
حمایتهای تولیدی و صادراتی برای شرکتهای دانشبنیان در ایران شامل مجموعهای از تسهیلات، مشوقها و خدمات حمایتی است که توسط نهادهای دولتی و تخصصی ارائه میشود تا رشد، توسعه فناوری و حضور موفق این شرکتها در بازارهای داخلی و خارجی تسهیل شود. مهمترین ویژگیها و انواع این حمایتها عبارتاند از:
حمایتهای تولیدی
- تسهیلات مالی و اعتباری: شرکتهای دانشبنیان میتوانند از وامهای کمبهره، تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی و سایر منابع مالی دولتی بهرهمند شوند که برای توسعه خطوط تولید و ارتقای فناوری محصولات اختصاص یافته است.
- معافیتهای مالیاتی و گمرکی: این شرکتها از معافیتهای مالیاتی ویژه و کاهش یا معافیت حقوق ورودی مواد اولیه و تجهیزات تولیدی برخوردارند که هزینههای تولید را کاهش میدهد.
- دسترسی به زیرساختهای فناورانه: پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد، فضای کار، تجهیزات آزمایشگاهی و خدمات تخصصی را در اختیار شرکتها قرار میدهند تا فرآیند تولید و نوآوری تسهیل شود.
- حمایتهای آموزشی و مشاورهای: ارائه آموزشهای تخصصی، مشاوره در حوزه مدیریت فناوری، تولید و کیفیت به منظور ارتقای توانمندیهای داخلی شرکتها.
حمایتهای صادراتی
- تسهیل صادرات و ورود به بازارهای بینالمللی: معاونت علمی و فناوری و سازمان توسعه تجارت با برگزاری نمایشگاهها، رویدادهای B2B و فراهم آوردن شبکههای ارتباطی، زمینهساز معرفی محصولات دانشبنیان به بازارهای خارجی میشوند.
- حمایتهای مالی برای صادرات: ارائه تسهیلات ارزی، ضمانتنامهها و کمکهای مالی برای شرکتهایی که قصد صادرات محصولات فناورانه خود را دارند.
- معافیتها و تسهیلات گمرکی: کاهش هزینههای صادرات از طریق معافیت یا تخفیف در عوارض گمرکی و تسهیل فرآیندهای صادراتی.
- آموزش و مشاوره صادراتی: کمک به شرکتها در شناخت بازارهای هدف، قوانین صادرات و استانداردهای بینالمللی.
اهمیت و تأثیر حمایتها
این حمایتها باعث افزایش توان رقابتی شرکتهای دانشبنیان، تسریع در تجاریسازی فناوریها، کاهش ریسکهای مالی و بازاریابی و در نهایت توسعه پایدار این شرکتها در اقتصاد دانشبنیان میشود.
در مجموع، حمایتهای تولیدی و صادراتی شرکتهای دانشبنیان به صورت جامع و در قالب تسهیلات مالی، معافیتهای قانونی، زیرساختهای فناورانه و خدمات مشاورهای ارائه میشود تا این شرکتها بتوانند با قدرت بیشتری در بازارهای داخلی و بینالمللی حضور یابند و سهم خود را در اقتصاد دانشبنیان افزایش دهند.
